Kuchnia włoska

Charakterystyka i historia kuchni włoskiej

Pierwsze wzmianki na temat kulinarnej sztuki Włoch datowane są na IV wiek p.n.e. Ówczesne dania włoskie podlegały silnym wpływom sąsiednich regionów. Włochy nie były nigdy na tyle odizolowane, by mogły stworzyć swoją autonomiczną kuchnię, do której nie przenikały pomysły innych narodów. To właśnie zaowocowało taką różnorodnością i sprawiło, że w kuchni włoskiej każdy znajdzie coś dla siebie.

Od epoki renesansu gotowanie stało się we Włoszech sztuką, która niczym nie ustępowała malarstwu czy rzeźbiarstwu. Zaczęto wydawać pierwsze książki kucharskie oraz zakładać szkoły kulinarne, które cieszyły się ogromnym zainteresowaniem. W historii kuchni włoskiej nie ma burzliwych zwrotów akcji, jest za to płynność doskonalenia umiejętności gotowania, którą obserwujemy do dziś.

Kuchnia włoska cechuje się użyciem dużej ilości warzyw, mimo, że w większości przypadku kojarzona jest przede wszystkim z potrawami mącznymi. Jednak to warzywa stanowią podwaliny kulinarnej tradycji Włoch. Włoscy kucharze nie wyobrażają sobie dnia bez pomidorów, czosnku, cebuli czy oliwek. Szeroko wykorzystują także ryby i owoce morza, a obowiązkowym składnikiem większości dań są świeże zioła. W kuchni włoskiej spotykamy bardzo często oregano, pieprz, tymianek, rozmaryn, bazylię i estragon. Potrawy przygotowuje się na oliwie z oliwek i doprawia serami, najczęściej parmezanem i mozzarellą.

Włochy dzielą się na 20 regionów i każdemu z nich można przypisać nieco inne tradycje kulinarne.

Ponadto kuchnia całych Włoch słynie z trufli, doskonałych mięs, w tym dziczyzny oraz kaw parzonych na wiele różnych sposobów.

Najpopularniejsze dania kuchni włoskiej

Z pewnością do najpopularniejszych potraw kuchni włoskiej należą: pizza, risotto oraz spaghetti. Dania te są znane na całym świecie i przygotowywane w niezliczonej ilości wariacji. Mniej znanymi, aczkolwiek równie interesującymi potrawami kuchni włoskiej są:

• Lasagne – potrawa z dużych prostokątnych płatów makaronu przełożonych farszem i zapiekanych. Farsz w lasagne powstaje najczęściej z mięsa, sera i sosu pomidorowego. Rzadziej przygotowuje się wersje wegetariańskie.
• Minestrone – to zupa z warzyw (cukinia, fasolka, szpinak, marchew) podawana z makaronem lub ryżem.
• Tortellini – pierogi z mięsem, serem lub grzybami. Tortellini posypuje się parmezanem i polewa sosem pomidorowym.
• Ravioli – małe pierożki nadziewane serem ricotta bądź szpinakiem.
• Carpaccio – przystawka z surowego mięsa wołowego lub cielęcego, polanego sokiem z cytryny i oliwą, podawana z warzywami oraz serami.

Typowe przystawki, desery i napoje kuchni włoskiej

Przystawkami na włoskim stole są przede wszystkim różnego rodzaju sery oraz fritti, czyli smażone zakąski. Najpopularniejszy włoski ser – parmezan, to bardzo starannie wytwarzany produkt, którego nie sposób podrobić. Nieco mniej popularnym, aczkolwiek też często wykorzystywanym serem, jest pecorino.

Wśród deserów dwa stały się prawdziwym symbolem Włoch – to tiramisu i panna cotta. Tiramisu jest deserem powstającym z biszkoptów nasączonych kawą i Amaretto z kremem z sera mascarpone. Tradycyjnie je się go na drugie śniadanie. Panna cotta natomiast to deser ze śmietany, żelatyny i dodatków takich jak wanilia czy skórka cytrynowa. Panna cottę wlewa się do miseczek i zostawia do zastygnięcia, po czym wyjmuje się i przekłada na talerzyk.

Do deserów Włosi popijają swoje tradycyjne napoje, w tym oczywiście wino. Z uwagi na szeroką uprawę winorośli, Włochy dysponują niezliczoną ilością regionalnych win. Produkcją wina trudni się przede wszystkim północ kraju i tam powstaje właśnie znane na całym świecie chianti czy nieco mniej popularne wino marsala. Oczywiście nie samym winem Włoch żyje, do posiłków popularnie pije się też kawę – espresso, cappuccino czy latte.

Kulturowe nawyki żywieniowe w kuchni włoskiej

Odwiedzając Italię, można zauważyć, że śniadanie nie jest obfite, lunch też niebyt okazały, za to kolacja prawdziwie królewska. Włosi bardzo dbają o to, żeby poszczególne posiłki były zawsze tej samej – o ile to możliwe – porze dnia. Ponadto ogromny nacisk kładą na jakość składników. Wszystko, co ma być użyte do przygotowania posiłku, musi być najlepszej jakości. Włoscy kucharze zdają sobie sprawę, że ostateczny smak i wygląd potrawy zależy nie tylko od ich umiejętności kulinarnych, ale właśnie od tego, co wykorzystają podczas jej sporządzania.

Posiłek we Włoszech składa się z czterech części. Pierwszą jest przystawka (antipasto), drugą primo piatto, czyli zupa lub jakieś danie mączne, kolejna, czyli secondo piatto to odpowiednik naszego dania głównego, podczas którego je się ryby lub mięso i warzywa. Posiłek zakończony jest obowiązkowo deserem.

W kuchni włoskiej kultywowanie tradycji jest niezmiernie ważne. Najcenniejsze przepisy przekazywane są z pokolenia na pokolenie i nigdy się ich nie modyfikuje. Z tego też względu wiele potraw zachowało swój pierwotny smak.

Ciekawostki na temat kuchni włoskiej

1. Zamawiając kawę w lokalu, można się spotkać z różnicą cenową w zależności od tego, gdzie się tę kawę piję. Jeżeli jest wypijana przy stoliku, będzie droższa. Jeśli przy barze – tańsza.
2. Najsłynniejsza włoska potrawa – pizza, została wymyślona na cześć królowej Margherity i dlatego też najbardziej klasyczną odmianą pizzy jest właśnie margherita (z pomidorami, mozzarellą i bazylią).
3. Najoryginalniejszy włoski ser to casu mazu, przygotowywany z owczego mleka i larw much.
4. W kuchni włoskiej pieczywo podawane jest niemal do każdego posiłku. Stanowi nie tylko dodatek, ale też… sposób na to, by wytrzeć do czysta talerz.

Kuchnia włoska – mini słowniczek

Polenta – danie z mąki kasztanowej lub kukurydzianej doprawione sosem i serami.

Pecorino – podpuszczkowy ser z owczego mleka, występujący w sześciu różnych odmianach. Jego cechą charakterystyczną jest pikantny smak.

Amaretto – rodzaj włoskiego likieru, często wykorzystywanego do przyrządzania deserów, w tym tiramisu.

Chianti – wytrawne włoskie wino zawierające od 11,5 do 12,5% alkoholu. Podstawą trunku są winogrona szczepu sangiovese.