Kuchnia indonezyjska

Charakterystyka kuchni indonezyjskiej

Kuchnia indonezyjska różni się w zależności od regionu. Na wschodzie dominują potrawy z mięsem (w tym z kurczakiem), ryżem, warzywami, curry, natomiast na zachodzie przeważają ryby, banany, makaron i mięsne kulki. W najpopularniejszych potrawach da się wyczuć wpływ Indii, krajów Bliskiego Wschodu, Chin, a także trzech krajów europejskich – Hiszpanii, Portugalii i Holandii. Ci ostatni skolonizowali większą część archipelagu.

Sama Indonezja również mocno wpłynęła na smak potraw, które przygotowuje się obecnie na całym świecie. Z wysp Maluku, znanych także jako Wyspy Korzenne, pochodzą takie przyprawy jak m.in. goździki i gałka muszkatołowa.

Typowe dla kuchni indonezyjskiej są wyraziste smaki i aromaty, najczęściej opisywane jako pikantne, łączące w sobie nuty orzechowe, cytrusowe i korzenne. Tubylcy na co dzień preferują ostry sos o nazwie sambal, z dodatkiem pasty z krewetek, szalotką i sokiem z limonki.

Wielu współczesnych restauratorów określa kuchnią indonezyjską jako jedną z najbardziej kolorowych, zróżnicowanych i intensywnych kuchni na świecie.

Typowe dania kuchni indonezyjskiej

Tempeh – to jeden z najbardziej charakterystycznych bazowych składników kuchni indonezyjskiej, który jest obecnie sprzedawany we wszystkich zakątkach świata. Stanowi znakomitą alternatywę dla tofu. Tempeh to doskonały zamiennik mięsa lub nabiału, przygotowywany ze sfermentowanych ziaren soi. Ziarna te moczy się przez dobę, a następnie gotuje z dodatkiem octu. Po ostudzeniu do powstałej mieszanki dodaje się zarodniki grzybów pleśniakowców, po czym inkubuje w temperaturze ok. 42°C przez jakieś 36 godzin.

Satay – to mięsne danie, które składa się z kawałków kurczaka, wołowiny lub jagnięciny nadzianych na bambusowe patyczki. Tak przygotowane szaszłyki grilluje się nad ogniskiem i serwuje z bardzo ostrymi sosami. Obecnie jest ono sprzedawane jako tzw. street food w wielu krajach na świecie.

Nasi goreng – to proste, ale bardzo sycące danie, które jest popularne nie tylko w Indonezji, lecz także w Malezji. Składa się z ryżu smażonego z dużą ilością przypraw i cebuli. Nasi goreng oryginalnie pochodzi z Chin, gdzie przygotowywane było przez biedniejszych mieszkańców kraju. Obecnie serwuje się je z wieloma dodatkami, w tym ze słodkim sosem sojowym, warzywami, mięsem, sambalem i lokalnymi, korzennymi przyprawami.

Soto – to indonezyjska wersja bardzo popularnego w Polsce rosołu. Zupa ta oryginalnie pochodzi z Jawy. Ma złoty kolor, klarowną barwę i jest znacznie bardziej pikantna niż rosół. Do Soto dodaje się liście limonki kaffir, trawę cytrynową, czosnek, kolendrę oraz ostre papryczki chili. W zależności od regionu serwuje się ją z wieloma dodatkami, w tym z krewetkowymi chipsami, kawałkami jaja na twardo, makaronem ryżowym lub warzywami.

Bami goreng – to aromatyczne i bardzo proste danie z makaronem. Wyróżnia je przede wszystkim słodko-korzenny smak. Często przygotowywany jest w dwóch wersjach: ostrej i nieco łagodniejszej dla dzieci. Podstawę dania stanowi makaron chow mein, mięso wołowe lub indycze, warzywa, sosy, imbir, czosnek oraz aromatyczny i gęsty bulion.

Rendang – to mięsne danie uznawane za jedno z najbardziej pikantnych, jakie można dostać w Indonezji. Niewielkie kawałki wołowiny dusi się powoli w mleku kokosowym i korzennych przyprawach. Po wyparowaniu otrzymuje się ciemnobrązowy, dość gęsty i skarmelizowany sos, który zachwyca głębią smaku i orientalnego aromatu. Rendang jest bardzo popularny również na Filipinach i w Malezji.

Lemper – to słona, podłużna przekąska wykonana z kleistego ryżu oraz niewielkich kawałków ryby lub mięsa. Całość zawijana jest dodatkowo w liście bananowca lub łuski kukurydzy. Bardzo przypomina japońskie onigiri.

Ciekawostki na temat kuchni indonezyjskiej

• Indonezja jest domem dla bardzo dużej populacji muzułmanów. Stanowią oni ponad 80% mieszkańców. W związku z tym kuchnia indonezyjska ulegała ciągłym modyfikacjom, których celem było ograniczenie do minimum spożycia wieprzowiny (Koran zakazuje swoim wyznawcom spożywania tego mięsa). Z powodzeniem zastąpiono to mięso kurczakiem oraz tempeh. Każda oryginalna restauracja z kuchnią indonezyjską musi mieć certyfikat autentyczności halal.
• Dla rodowitych Indonezyjczyków bardzo duże znaczenie ma sposób spożywania potraw. Ważne jest, aby dania spożywać w gronie rodziny lub przyjaciół. Jedna z tradycji – ngaliwet – mówi o zorganizowaniu zbiórki pieniędzy wśród biesiadników na wszystkie składniki wieczerzy, a następnie wspólne gotowanie. Daje to poczucie wspólnoty i wzmacnia więzi międzyludzkie.
• Archipelag Moluki, który leży na terenie Indonezji i jest określany również jako Wyspy Korzenne, to kolebka przypraw, które zostały rozpowszechnione na całym świecie. Stąd pochodzą najwięksi producenci takich przypraw jak gałka muszkatołowa, liście pandanu, goździki, trawa cytrynowa, kurkuma oraz galangal. To tam powstają również mieszanki ziół i przypraw dodawane do aromatycznych dań mięsnych, rybnych oraz wegetariańskich. Tradycyjne receptury składają się nieraz z kilkunastu różnych przypraw, co daje trudny do podrobienia, bardzo charakterystyczny smak.
• Istnieje kilkadziesiąt przepisów na sambal, czyli najpopularniejszy dodatek w Indonezji. Bez tego gęstego i ostrego sosu, wielu Indonezyjczyków nie wyobraża sobie posiłku. Najpopularniejszy przepis zawiera limonkę, papryczki chilli, orzeszki ziemne, pastę z krewetek oraz trawę cytrynową.
• Ryż jest podstawowym elementem diety społeczeństwa Indonezyjskiego. Kultura jego przygotowywania i spożywania jest znana już od czasów starożytnych. Dla wielu tubylców ryż jest wręcz święty (tak jak dla większości Polaków chleb).
• Większość potraw je się w Indonezji rękoma.

Minisłowniczek

Sambal – indonezyjski, bardzo ostry sos chili, znacznie gęstszy niż meksykańska salsa. Występuje w wielu rodzajach.

Krupuk – rodzaj indonezyjskiego krakersa lub frytek smażonych na głębokim tłuszczu. Podaje się go jako dodatek do potraw.

Longtong – to rodzaj ciasteczka w kształcie cylindra, wykonanego ze sprasowanego, słodkiego ryżu. Najczęściej serwowany jest zawinięty w liść bananowca.

Ketjap manis – gęsty i ciemnobrązowy słodki sos sojowy.