Bratkartoffeln (pieczone ziemniaki)
Bratkartoffeln (pieczone ziemniaki)
- Czym są Bratkartoffeln?
- Jak przygotowuje się Bratkartoffeln?
- Sposób podawania – na co zwrócić uwagę i z czym łączyć Bratkartoffeln?
- Podobne dania
- Ciekawostki na temat Bratkartoffeln
-
Kuchnia Niemiecka
-
Baza dania Warzywa / Owoce
-
Rodzaj dania Przystawka
-
Dla kogo Miłośnicy węglowodanów
-
Stopień ostrości pepper pepper pepper
Czym są Bratkartoffeln?
Bratkartoffeln to w najprostszym tłumaczeniu ziemniaki z patelni. Jest to typowe danie kuchni niemieckiej, ale doskonale znają je także Polacy, szczególnie ci mieszkający na Górnym Śląsku, Warmii i Mazurach, a także w Małopolsce. Ziemniaki z patelni to prosta i niewyszukana potrawa, której bazę stanowią ugotowane, pokrojone w plastry kartofle, które są następnie podsmażane na oleju lub oliwie z (najczęściej czerwoną) cebulą oraz wędzonym boczkiem. Mimo iż danie to znane było już co najmniej w XVII wieku, uważa się, że za jego rozpowszechnienie odpowiadają mieszkańcy wsi, którzy w XIX wieku przenosili się do miast, aby pracować w powstających w szybkim tempie fabrykach. Stęsknieni za domowym smakiem ziemniaków stworzyli znaną dzisiaj wersję Bratkartoffeln – dodali do kartofli cebulę oraz boczek.
W XIX wieku ziemniaki z patelni królowały w dynamicznie rozwijających się miastach przemysłowych, takich jak Drezno, Berlin, Chemnitz, Kolonia czy Düsseldorf.
Jak przygotowuje się Bratkartoffeln?
Potrawy niemieckie cechuje w dużej mierze prostota wykonania. Nie inaczej jest w przypadku tego dania. Pieczone ziemniaki na patelni przygotowuje się na bazie ugotowanych wcześniej (najlepiej w mundurkach) kartofli, które kroi się na średniej grubości plastry. Te z kolei wrzuca się na rozgrzaną oliwę i delikatnie obraca na jedną i drugą stronę. W trakcie smażenia do ziemniaków dodaje się pokrojony w kostkę lub paski boczek oraz czerwoną cebulę. Całe danie gotowe jest w 15 minut.
Sposób podawania – na co zwrócić uwagę i z czym łączyć Bratkartoffeln?
Ziemniaki z patelni pierwotnie smażono jedynie na smalcu (bez dodatku boczku) i podawano ze zsiadłym mlekiem. Z czasem pojawiła się wersja z jajkiem sadzonym. Taką potrawę dość często można obecnie spotkać w Tyrolu. Same Bratkartoffeln funkcjonują natomiast jako dodatek do bardzo różnych dań. Serwuje się je do mięs, często do tradycyjnej niemieckiej kiełbasy.
Podobne dania
Talarki z patelni w niemieckim wydaniu wielu obcokrajowcom przypominają frytki albo hiszpańskie patatas bravas. W kuchni skandynawskiej natomiast można znaleźć bardzo podobne danie. Pyttipanna to bowiem pokrojone w drobną kostkę i odsmażane ziemniaki.
W samej tradycji niemieckiej funkcjonuje jeszcze jedna przypominająca Bratkartoffeln przystawka, czyli Hoppelpoppel – odsmażane ziemniaki z jajkami.
Ciekawostki na temat Bratkartoffeln
- Pieczone ziemniaki na patelni są wymienione w najstarszej polskiej książce kucharskiej autorstwa Stanisława Czernieckiego – „Compendium ferculorum” z 1682 roku, gdzie autor zaleca dodanie do nich soku z cytryny.
- O wczesnej obecności w Polsce talarków ziemniaczanych na patelni świadczą jeszcze dwie książki kucharskie z XIX wieku: „Potrawy z kartofli” Jana Milikowskiego (1842) oraz „365 obiadów” Lucyny Ćwierczakiewiczowej (1860).
- Pod nazwą Bratkartoffeln, zgodnie z niemiecką terminologią, znaleźć można także potrawę powstałą ze smażenia surowych ziemniaków na rozgrzanym tłuszczu. W takim przypadku jeszcze bardziej przypominają one frytki.
